Je moet er niet aan denken, maar stel dat je kind zulke heftige woede-uitbarstingen heeft dat hij je mishandelt? Voor Joyce (37) is het de harde realiteit. “Ferre’s dagelijkse driftbuien worden te gevaarlijk.”

Liever dood

“Als Ferre boos is, verandert de blik in zijn ogen. Alsof hij wordt overgenomen door een andere persoonlijkheid. Het lijkt of ik twee kinderen in één heb. Zijn woe- de-uitbarstingen zie ik niet aankomen. Hij kan van heel blij ineens omslaan naar diep ongelukkig. Een duidelijke reden is er nooit echt. De kleinste gebeurtenis kan hem triggeren. Vaak weet hij achteraf niet dat hij een uitbarsting heeft gehad. Hij gelooft het ook niet, tot ik hem mijn verwondingen of die van zijn grote zus laat zien. Die tweede, boze persoon neemt langzaam mijn zoontje over. Hij beseft dat zelf steeds beter en het maakt hem verdrietig. Laatst zei hij tegen me: ‘Als niemand me kan helpen, ben ik liever dood.’ Dan breekt je hart als moeder. Ik wil hem zo graag helpen, maar ik weet niet hoe. Hij moet zo snel mogelijk psychiatrische hulp krijgen. Ik wil niet die moeder zijn die over een jaar of tien zegt: ‘Mijn zoon heeft iemand vermoord.’ Hij is tien, maar als hij zestien was geweest, had hij al een strafblad gehad voor de dingen die hij heeft gedaan.”

Slaan, schoppen en bijten

“Vroeger was Ferre zo vrolijk, nu wordt hij overheerst door woede. Als de woede er niet is, is het nog steeds dat lieve jongetje dat houdt van knuffelen. Hij is gevoelig, verlegen en beleefd. Helaas zie ik die lieve kant steeds minder. De driftbuien zijn er dagelijks, soms wel meerdere keren per dag. Als hij woedend is mag niemand hem aanraken, dan moet je hem laten uitrazen. Contact kan hij op dat moment niet verdragen. Steeds vaker gebruikt hij fysiek geweld. Zijn zus en ik krijgen vaak klappen van hem of hij pakt ons bij de keel. Hij bijt, schopt of gooit met iets wat in de buurt ligt. Dat kan ook een mes zijn. In die vlaag van woede weet hij altijd iets te vinden. Hij slaat zichzelf op zijn hoofd, bonkt met zijn hoofd tegen de muur of bijt zichzelf. Ik heb al meerdere keren de politie moeten bellen, zij gebruiken pepperspray en spanbandjes om hem in bedwang te houden. Boeien met handboeien lukt niet, daar zijn z’n handen te klein voor. Het is hartverscheurend om de politie te moeten bellen, maar soms kan ik niet anders. Ik bel ze ook als Ferre wegloopt en dreigt voor een bus te springen. Wat moet ik anders? Mijn man werkt in de horeca, ik sta er vaak alleen voor. Vrienden of familie durf ik niet om hulp te vragen, omdat ik bang ben dat Ferre ze iets aandoet.”

Emotioneel zwaar

“Ik heb altijd een kinderwens gehad. Helaas lukte het lange tijd niet om zwanger te worden. Na veel mislukte ivf-behandelingen gebeurde er een wonder en werd ik toch op de natuurlijke manier zwanger. Het was een meisje: Faye. We konden ons geluk niet op, maar toen ze bijna twee was bleek dat Faye achterliep in haar ontwikkeling. Ze praatte nog niet en kon niet lopen. Na meerdere onderzoeken bleek dat ze een genetische afwijking had: het Bainbridge Ropers-syndroom. Faye is autistisch, heeft ADHD en loopt mentaal en motorisch achter. Ze is twaalf, maar mentaal pas een jaar of vijf. Praten kan ze niet, op een paar woorden na. Toen Faye tweeënhalf was, raakte ik opnieuw zwanger. Dit keer van onze zoon Ferre. Hij was gezond en groter dan gemiddeld. Een schat van een baby. Heel makkelijk en hij sliep goed. Er waren nooit problemen. Tot hij naar school ging. Toen begonnen de driftbuien.

Eerst dachten we nog dat dit normaal was voor een kind van zijn leeftijd, maar de buien bleven aanhouden en werden steeds erger. We besloten ook Ferre te laten onderzoeken: was er iets aan de hand of was het kopieergedrag van zijn zus? Uit verschillende testen blijkt dat hij autisme heeft. Als je iets tegen hem zegt, heeft hij meer tijd nodig om alles te verwerken en te begrijpen. Zijn toenmalige school adviseerde ons om Ferre naar een school voor kinderen met autisme te sturen. Daar ging het in het begin iets beter, maar de driftbuien kwamen later terug. De aandoeningen van Faye en het gedrag van Ferre hebben niets met elkaar te maken. Het klinkt cru, maar we hebben twee keer ‘een verkeerd lootje getrokken’. Begrijp me niet verkeerd: ik hou zielsveel van mijn kinderen. Wel zit ik in een achtbaan van emoties. Liefde, angst, wanhoop, schaamte. Het ene moment krijg ik van Ferre alle liefde en het andere moment wordt me het allerslechtste verweten.”

Heel gevoelig

“Ferre is heel perfectionistisch. Op school doet hij erg zijn best om binnen de lijntjes te lopen. Hij wil niet dat mensen hem anders behandelen. Hij kropt alles zo erg op, dat hij thuis als het ware ontploft. Hij voelt zich hier veilig en weet dat onze liefde onvoorwaardelijk is. Daarom ontstaan de driftbuien vaak alleen thuis. Vrienden of een sociaal leven heeft hij niet. We hebben het wel geprobeerd, maar dat escaleert. Hij heeft bij een jeugdclub gezeten, maar dat was te druk voor hem. Ook zat hij op paardrijden, maar als de lesgever op te luide toon tegen hem sprak, nam hij dat persoonlijk op. Hij is heel gevoelig en altijd met iedereen om hem heen bezig. Hij wil graag een goede indruk maken en niets verkeerd doen, maar dat lukt hem helaas niet. Het is voor mij als moeder moeilijk om vat op hem te krijgen. Ik vraag me constant af wat er zich in zijn hoofd afspeelt. Ferre is veel in zichzelf gekeerd. Er zitten zoveel gedachten in zijn hoofd. Ik kan niet zien wat hij bedoelt, al denkt hij dat ik in zijn hoofd kan kijken. Was dat maar zo.”

Koop maar een boksbal

“In het begin was er veel onbegrip. Ook van mensen uit onze omgeving. Zij dachten dat het allemaal wel mee viel en dat kinderen te snel een label kregen. ‘Koop maar een boksbal voor hem’, werd er gezegd. Inmiddels begrijpen ze onze situatie beter. Van buitenstaanders krijg ik wel kritiek. Dat het vast aan de opvoeding zal liggen, dat wij er niet voor hem zijn, dat we niet genoeg doen… Dat is zo kwetsend om te horen. We hebben al een lange weg afgelegd en ik heb alles voor mijn kinderen over. Zo ben ik deeltijd gaan werken om zo veel mogelijk thuis te zijn. Ik vind het dan ook moeilijk om met dit verhaal naar buiten te komen. Maar het
is de enige manier om duidelijk te maken dat er kinderen zijn met deze problemen én dat ze geholpen moeten worden nu ze jong zijn. Niet als ze volwassen zijn, want dan is het te laat. Ik wil dat de buitenwereld weet dat we geen slechte ouders zijn.”

Opgenomen

“De eerste keer dat ik om hulp moest vragen omdat we echt in een crisissituatie zaten, zal ik nooit vergeten. Toen Ferre tijdens een driftbui uit een rijdende auto sprong, was dat de druppel voor ons. Er moest iets gebeuren. Gelukkig waren zijn verwondingen niet heel ernstig. Ik reed twintig kilometer per uur. Ferre hield er een hersenschudding en kneuzingen aan over. Nu krijgen we al een paar jaar begeleiding. Eerst kregen we thuisbegeleiding voor kinderen met autisme en voor kinderen met gedragsstoornissen. Dit soort hulp heeft een termijn van twee jaar, daarna moet je op zoek naar de volgende hulpinstantie. Nadat Ferre uit de auto is gesprongen, kwamen we op een wachtlijst voor crisishulp. Maar terwijl je in een crisissituatie zit, moet je toch nog een paar maanden wachten op hulp. Ongelooflijk. Op dit moment is Ferre opgenomen in een instelling voor psychiatrische patiënten. Een crisisopname voor twee weken. Hij is daar de hele week, maar mag in het weekend naar huis en op woensdag mogen we hem bezoeken. Het eerste bezoek ging goed, tot we weer weggingen. Ferre wilde mee naar huis en werd heel boos. Ze gaven hem medicijnen en zetten hem in de isolatie. Hartverscheurend. Als moeder ga je kapot als je zoon van tien in een isoleercel wordt opgesloten. We hopen zo dat er binnenkort de juiste hulp komt voor Ferre. Voorlopig blijven we voor een raadsel staan: er is iets aan de hand met onze kleine jongen en we weten niet wat.”

Bron: Grazia Tekst: Annemiek Riesebos Beeld: iStock